مطالعه تطبیقی خط ‌ مشی سیاسی سلفیت اصلاحی- تنویری و سلفیت جهادی- تکفیری

مواضع نظری و عملی گروه‌های سلفی در پی دگرگونی شرایط تاریخی– اجتماعی و الزامات سیاسی، در معرض تحول و تغییر بوده است. جنبش سلفیه به‌عنوان یکی از حرکت‌های تاثیرگذار در جهان اسلام طی صد سال اخیر، محرک و موجد جنبش‌های سیاسی و اجتماعی در کشورهای اسلامی بوده است. تعارضات در نظریه و عمل سلفی‌گری خود موجب تقابل میان اعضای گروه‌های سلفی در جهان اهل سنت شده است که شعبات مختلف جنبش‌های سلفی اخوانی و وهابی، نمونه بارز این واقیعت است. هدف این پژوهش، تجزیه تحلیل وجوه افتراق و اشتراک فکری و عملی سیاسی سلفی اصلاحی- تنویری با سلفی‌گری جهادی – تکفیری است. مهمترین سؤال در این زمینه این است که چه تفاوت و تشابهی میان اندیشه و خط‌مشی سیاسی سلفی اصلاحی- تنویری و سلفی جهادی- تکفیری وجود دارد؟ فرضیه پژوهش حاضر این بود که میان آن دو علیرغم مبانی عام نظری مشترک، در شیوه تحقق حکومت اسلامی، جهاد و اصلاح جامعه، تفاوت اساسی وجود دارد که یکی طریق مسالمت و دیگری شیوه خشونت را برای احیای اسلام دنبال می‌کند. با گسترش این خط‌مشی‌ها در خاورمیانه و اهمیت مواضع ایران در قبال این تحولات، پرداختن به موضوع سلفیت، اهمیت خاص دارد که مبین ضرورت پژوهش در باره این موضوع است. پژوهش حاضر بر مبنای روش تحقیق تاریخی- تطبیقی و از نوع توصیفی- تحلیلی به این نتیجه رسید که علیرغم مبانی نظری مشترک میان سلفی‌گری اصلاحی- تنویری و سلفی‌گری جهادی– تکفیری، در شیوه عملی تحقق حکومت اسلامی و جهاد و اصلاح جامعه، تفاوت‌های بارز و حاد میان آن دو وجود دارد.